tesadüfen öteri nezer salırıq. Bundan başqa, ara-sıra yuxularda bize güneşin tamamile olmadığı müxtelif üfüqler de gösterilir. Demeli, Bir Başqası çoxlarının cennet adlandırdığı vehdaniyyet yaddaşı ile bize bele mehremlik ve gizlilikle tez-tez baş çekir. Ancaq biz bu göstermeleri telem-telesik rasional suretde redd edib unuduruq; ona göre ki, onlar bizim şüurlu heyatımızın meqsedlerinden tamamile başqa istiqametde gösterilir. Lakin kimlerin ki taleyi Evini sefer etmekdir, onlara Bunu unutmağa icaze verilmir.

Üreyin ebedi yaddaşı uşaq fantaziyalarıtek tez redd edile bilecek şekilde olsa da, mahiyyetde ise o çox derin ve engindir. Heqiqet üçün susamış aşiq qelbinin qapısını sındıraraq ve hetta ağlına tesir ederek bu yaddaşı eqosu ile sethileşdirir. Belece, duallıq dünyamız vehdet arzusu ile daxile sirayet etmeye başlayır. Burada teeccüblü heç ne yoxdur: eslinde, ayrılığın özü Birliye can atır.

Ruhani yolçuluğu, axtarışı qavramağa dünyadan üz çevirenden sonra qedem qoyuruq; sanki Qaf dağının arxasında – insanın kosmik ölçüsünde yaşayan mistik quşun, Simurqun çağırışına cavab veririk. Burada yalnız delilerin ve aşiqlerin sefer ede bileceyi elçatmaz bir yol vardır. Simurq bize çox yaxın olsa da, biz ondan uzaqdayıq. Ona göre ki, “Yol üzerinde çoxlu menziller ve denizler var… Yolçu heyret halında olarken ireliye doğru bezen gülümseyerek, bezen de ağlayaraq gücle sürünür” (‘Attar 1961, p. 13).

Yaxşı, axı biz neyi axtarırıq? Yoxsa, biz duallığın birliyi nece meydana çıxaracağını, bir sözle, aşkar olmayanı arayırıq?

Beli, eslinde biz ruhani taleyimizin ipini izleyib vehdete doğru addımlayırıq. Bu seyahet boyu tedricen bize melum olur ki, vehdet tecrübesinde bütün duallıqlar yavaş-yavaş yox olur. Burada ne yolçu, ne de meqsed qalır. Bu fena’, eqonu mehv etme halıdır: yeni Aşiq Meşuqda itir, pevane eşq odunda yanıb kül oduqdan sonra odun tebietini bilen kimi. Yaxşı, eger aşiq öz meqsedi ile birlikde yox olursa, bes onda bilmek üçün yerde qalan kim olur?

<< 1 ... 4 5 [6] 7 8 ... 15 >>