endikce özünün gücsüz ve buna göre de az ehemiyyetli hesab etdiyi ruhunu sığışdırıb özünden uzaqlaşdır¬mağa, kenarlaşdırmağa se’y edir. Xaosun Kosmosa qar¬şı e’tinasız münasibeti, Dünyanın öz ruhuna qarşı hör¬metsizliyi elbette ki Dünya Ruhunu ezmeye bilmezdi. Materiya¬laşmaqda olan dünya terefinden ezilen ve materiyalaşdıqca alçalmaqda olan dünya ile birlikde alçalan Dünya Ruhu elbette ki, bu ezilmeye ve alçalmaya döze bilmezdi, o materiyanı terk etmeli idi ve terk etdi. Xaoslaşmaqda olan dünyanı terk eder¬ken Dünya Ruhu özünü materiya çirkabından da xilas etdi ve xalisleşdi. Dünya Ruhu öz xalisliyinden öz eksliyine – mate¬riyaya yal¬nız o zaman qayıtdı ki, Xaosu nizama sala bilecek, ölü materiyanı canlandıra bilecek, dirilde bilecek ve gözel¬leşdire bilecek qüdreti yeniden özünde hiss etdi ve mate¬riyanın içerisine daxil olaraq dünyanı tedricen Xaos veziy¬yetinden Kosmos veziyyetine qaytardı, Kosmosu yeniden berpa et¬di. Lakin, mifologiya dünyanın nizamadüşme prosesi¬nin zaman ölçülerini görünür Dünya Ruhunun nizamyaratma qüdreti¬nin öl¬çüleri ile müeyyenleşdirir ve bu ölçüler xaricinde dünyanın yeniden Xaos veziyyetine qayıdışını güman edir: Dünya Ruhu dün¬¬yanı yalnız materiyanın de’fedilmez müqavimeti ile rast¬laşıncaya qeder nizama sala bilir, kosmoslaşdıra bilir. Yu¬nan esatirlerinde dünyanın döv¬ri olaraq xaos veziyyetinden kos¬mos veziyyetine, kosmos veziyye¬tin¬den ise xaos veziyyetine keç¬mesi qebul olunur ve her bir bele keçidin dünyanı periodik olaraq eybecerleşdirdiyi ve gözelleşdirdiyi güman olunur: Dünya xaoslaşdıqca ruhundan uzaqlaşdığı üçün eybe¬cer¬leşir, kosmoslaşdıqca ise ruhuna yaxınlaşdığı üçün gözelleşir.
Ziddiyyetler ve problemler girdabında boğulan insan özü¬nü de, dünyasını da, zamanı ve mekanı da nizamsızlıq içerisinde tapır. Özünü ve dünyasını olmalı olduğu veziyyetde deyil, eksine olmamalı olduğu veziyyetde gördükce insan zaman ni¬zam¬sız¬lığının seyrçisi olur. Özünü olmalı olduğu yerde de¬yil, eksine olmamalı olduğu yerde hiss

<< 1 2 [3] 4 5 >>