Diqqetsizliye sebeb olan amillerı de nezer salaq.

1. Mütalie etdiyin mövzuya qarşı meylin olmaması. Diqqetsizliyin en mühüm sebeblerinden biri odur ki, oxucu hemin mövzuya qarşı meyilli deyildir. Bunun üçün hemin mövzu ve ya kitab ile daha çox elaqesi olduğu kitab arasında rabite yaratmalıdır. Meselen, şagird imtahandan yaxşı qiymet almaq isteyir, gerek bu kitabla yaxşı qiymet almaq arasında rabite yaratsın. Onun meylsizliyi bu zaman aradan geder.

2. Daxili heyecan. Bu heyecanın menbeyi insanın daxilinden qaynaqlanır. Meselen: nigarançılıq, qorxu, qem-qüsse ve paxıllıq kimi. Bu nigarançılıqdan xilas olmağın en yaxşı yollarından biri de onları kağıza yazmaq ve öz-özüne demek ki, mütalieden sonra bunlara nezer salacağam. Bu yolla zehniniz mütaliede cemlenecekdir. Diqqetiniz artacaqdır.

3. İrade ve texeyyül arasında hemahengliyin olmaması. Oxucunun texeyyülü ve iradesi hemaheng olmayanda, kifayet qeder diqqetsiz olur. Psixologiyada sübut edilmişdir ki, bu tezadda texeyyül gücü iradeden güclü olur. Meselen telebe ki, kitabı açır ve onu oxumağa başlayır, bir müddetden sonra bezi fikirler zehnine gelir. Meselen, döstları ile oynayır, kino-teatra gedir. Bu fikirler onu mütalieden ayırır. Bu meselede qalib gelmek üçün oxucu müeyyen mövzunu mütalie edende yaxşı olar ki, özünü o mövzunun ab-havasına salsın. Meselen, tibbi kitab oxuyanda özünü hekim hesab etsin.

4. Xarici heyecanlar. Bu heyecanlar insanın müxtelif hiss orqanlarının qeyri-adi hereketinden asılıdır. Hiss orqanlarının her cür qeyri-adi hereketleri diqqeti ayıra biler. Aclıq, susuzluq, ağrı, isti, soyuq ve başqaları diqqeti dağıdar. Bu heyecanları aradan qaldırmaq üçün bacardığın qeder mütaliede xarici hereketliliyi uzaqlaşdırmağa çalışın. Meselen, mütalie üçün ele bir mühit seçin ki, ses-küy çox olmasın, neqliyyatın hereket etdiyi yer olmasın, hemçinin mütalie zamanı işığın gücünün kifayet qeder olması da mühüm meseledir.

Mütalie eden zaman radionun seslendirilmesi ve ya oynaq bir musiqi

<< 1 2 [3] 4 >>