1. Quranın nezerince üç növ şexsiyyet mövcuddur: mömin, kafir ve münafiq. («Beqere», 2-20).

2. Mömin şexsiyyetler üç dereceye bölünür: onlar ki, özlerine zülm edirler; onlar ki, temkinlidirler; qabaqda gedenler. («Fatir», 32).

3. Kafir şexsiyyetin bariz nümunesi odur ki, qelbini ve düşüncelerini qıfıllamışdır, teze söz eşitmeye ve ferqli düşünce qebul etmeye heç bir yol qoymamışdır. Ona göre de heqiqeti derk etmekde acizdir.

4. Quranın nezerince münafiq şexsiyyetin xüsusiyyeti zahir ve batininde ikili kök atmasıdır. Ona göre de, şekk ve şübheye düçar olur ve bir meselede hökm çıxarmaqda aciz olur. (“Munafiqun”, 8-20).

5. Qurani-Kerimde qem ve qüsseni yaradan amiller ve onların aradan qaldırılması haqda çox sayda ayeler vardır. Bezen ayrılıq qemini görüş ile, bezen yoxsulluq qemini müjde ile, bezen de Resullahın (s) qemini Uca Allahın tövsiyeleri ile müalice edir.

6. Quranın nezerinde qorxu iki növdür: beyenilmiş qorxu ve beyenilmemiş qorxu. Beyenilmiş qorxu Allahdan ve onun edaletinden qorxmaqdır. Bu da reftarı islah eder. Beyenilmemiş qorxu ise müeyyen sebeblere göre ezab çekmekdir ki, bu da nefse hakim olmağı aradan aparar. Bele qorxu ile mübarize etmek lazımdır. (“Ehzab”, 10-11).

7. Quranın nezerince qezebin iki növü vardır: faydalı qezeb ve dağıdıcı qezeb. Faydalı ve ya yerinde olan qezeb, hedefe çatmaq yolunda lazım olur. Ancaq dağıdıcı qezebi müalice etmek lazımdır. Qurani-Kerim bunun üçün sebir etmeyi tövsiye edir, yaxşı emelleri mükafatlandıracağını ved edir, Allahın qüdretini ve qezebini yada salır. (“Şura”, 36, 37, 43; “Ali-İmran”, 133 ve 143, “Nur”, 22).

8. Quranda psixologiyanın iki növ müdafie mexanizmine işare edilmişdir: sebeb axtarmaq (“Beqere”, 11-12), reaksiya vermek (“Beqere”, 204-205 ve “Munafiqun”, 4).

9. Quran medeniyyetinde en tesirli psixoterapiya Quran nesihetlerinden ve moizelerinden istifade etmekle olur. (“Yunis”, 57).

10. Quranın psixoterapiya üslubundan daxili rahatlıq ve iman elde edin. (“Enam”, 82).

11.

[1] 2 >>