Her bir insan fiziki heddi-büluğa çatır. Bes menevi heddi-büluğ nedir? Menevi heddi-büluğa çatmış insanın özü ile Allahı arasında olan vezifeleri aydındır. O zaman ki, iki yol ayrıcına çatır, bilir ki, hansı semte getmelidir. Menevi insan bilir ki, bu işi ne üçün görür. Menevi heddi-büluğa çatmış insanda bezi xüsusiyyetler görünmekdedir:
1. Bu insanların heyatdakı en mühüm sualları odur ki, men ne etmeliyem ki, heyatımı quram. Yeni özü bu fikirde olmalıdır ki, taleyini hell etsin.

2. Menevi insanın heyatı - alicenab heyatdır. Neyi varsa, özü çatmışdır. Elbette biz hemişe ne ise öyrenirik, yeni bir-birimizden şeyler öyrenirik. Ancaq mühüm odur ki, özümüzün ona etiqadımız olsun.

3. Menevi insan özünün başqaları ile ferqini hiss edir. Bilir ki, özünemexsus xüsusiyyetleri vardır.

4. Bilir ki, hansı şeyleri deyişe biler, hansıları deyişe bilmez. Yalnız deyişe bildiyi şeyleri deyişer.

5. Menevi insanın mühüm xüsusiyyeti odur ki, özünü ancaq özü ile müqayise eder, başqaları ile reqabet etmez. Meselen uşağın eli sobaya deyen zaman yanır. Amma ehtimal var ki, sobaya bir daha el vursun. Guman etsin ki, isti deyildir. O, ferqi derk etmir. Ancaq heddi-büluğa çatmış bir insan bilir ki, soba istidir, elini ona vursa yana biler, ona göre de bu işi görmez. Baliğ insan o kesdir ki, bir şeyi tecrübe edende, o tecrübeni qebul edir ve onu özü üçün bir esas kimi qebul edir.

Heddi-büluğun menası alim deyildir. Bizim son nöqteye çatmağımız da esas deyildir. Her şeyi bilmeli deyilik. Sadece, gerek seçimimiz düzgün olsun ve onu qebul etmeliyik. Cemiyyetden ve onun isteklerinden qorxmaq lazım deyildir. Biz gerek düzgün seçimimiz ile bu neticeye gelib çataq ki, gördüyümüz iş düzgündür. Eger seçimimiz düzgündürse, bezen de heddi-büluğa çatmamış cemiyyetin müxalifetliyinden nigaran olmamalıyıq.

Meselen: ola biler ki, yemek yeyen zaman bir qrup bizden müeyyen yemeyi yemeyi isteyer. Ancaq biz bilirik ki, o, bizim üçün zererlidir. Ona göre de cem ile müxalifetlik etmekden

[1] 2 >>