uşaqlar da böyükler kimi klassik musiqiden ya anlayarlar, ya da anlamazlar. Bethovenin 32 sonata mecmuesi eyni zamanda hem telebeler üçün pedaqoji konsert edebiyyatı, hem de en peşekar pianoçular üçün eserdir.

Pikasso iki yaşında iken, yeni hele danışmadığı yaşda şekil çekmeye başlamışdır. Ovid, başqa uşaqların ilk sözlerini demeye başladığı yaşında heksametre (şeir növü) vezninde danışmağa başlamışdır.

Göründüyü kimi, senet eser deyil, idrakdır. Tehsil vasitesi ile deyil, qelb, könül, sevgi ve ruh sadeliyiledir. Fransız ressamı Cin Dubuffet (Jean Dubuffet) yazır: "Bezi kendçiler işlerini bitirdiklerinde bir ağac parçasını ellerine alıb heykel düzelderler. Bunu düzeltmek üçün on il akademik tehsile getmek lazım deyil. Bununla demek isteyirem ki, senetin qapısı her kese acıqdır. Xüsusi bir istedad ve ya mekteb oxumaq istenilmez. Her kes senetkardır".

Bu ifadeler bize Tolstoyu ve onun “Yasnaya Polyana”dakı mektebini xatırladır. Orada Tolstoy derin dini ve exlaqi heqiqetleri uşaqlarla müzakire ederdi. Senet, din ve exlaq anlayışının bilik ve zekadan geldiyi deyil, daxilden geldiyi görülür. Burada ağlın-ağla qarşı durma sebebi deyil, qelbin ve ruhun başqa bir qelbe ve ruha qarşı durma sebebidir. Ortada olan heqiqetler medeniyyetin "inkisafi" haqda olan fikirleri inkar edir. Medeniyyetin tarixi yoxdur, insan ise dünya tarixinin deyişilmezliyidir.

Ateizmde insanın "en insani" davranışı bele insani deyildir. Çünki ateizmde insan, insan deyil, “kamilleşen” heyvandır. Bu baximdan exlaqlı bir ateist ola biler, lakin ateizmin exlaqı yoxdur. Ateizm insanın şexsi exlaq anlayışını qebul etmediyi üçün insanın exlaqlı olmasını da teleb etmir.

Heyvan üçün etrafda olan şeyler olduğu kimidir. Halbuki insan çox erken yaşlarından öz xeyali dünyasını qurur ve ona fiziki olaraq yaşadığı dünyadan daha çox bağlanır. Aristotel ağıl ve düşünce arasında olan ferqi insanı ve ilahi arasındakı ferq olduğunu iddia edir. Aristotelin bu fikrine bir az ayıq başla baxdıqda göreceyik

<< 1 [2] 3 >>