(Allah ondan razı olsun) ile yanaşı bu ayeni hamıya nisbet etmek olar. Çünki mühacir ve ensarlara göre nazil olduğu, ayede gösterildiyi kimi cem halında olanları gösterir. Hemçinin Ebu Bekre (Allah ondan razı olsun) de aid etmek olar, çünki ayeden önce mürtedlerden söhbet gedir. Ebu Bekrin (Allah ondan razı olsun) ise mürtedlere qarşı yürüşü meşhurdur. Teberi ise yehudilerden üz dönderib uzaqlaşdığına göre, bu ayenin Ubade bin Samite (Allah ondan razı olsun) göre nazil olduğunu bildirir.
Veli kelmesine gelince ise, bu Vilaye ve Velaye sözleri kimi işledilir, yeni «fethe» ve «kesre» ile. Bu iki sözün ferqi ise çox böyükdür. Velaye (fethe (“e herfi”) ile olanda) sözünün menası düşmenin ve düşmençiliyin ziddi demekdir, yeni dost ve sevmek demekdir. Ayede de mehz bu sözdür. Ancaq Vilaye (kesre (“i”) ile olanda) rehber, idareçi menasındadır. Ayede ise söhbet bundan getmir. Bundan başqa, aye ümumilikde möminler baresindedir, rehberlik ise ümumi ola bilmez
Eger rehber menasını vermek istesek, onda aye gerek başqa cür olsun. Aye bu cür düzgün olmaz, çünki Allah emir kimi vesf olunmayıb, yeni Allah möminlerin emiridir demek olmaz. Amma Velaye ise (fethe ile) düşmençiliyin ziddi, dost ve sevgi Allah ve Elçisine nisbet edile biler.
Eger işdir bezileri deseler ki, burda zekat sedeqe menasındadır, onda biz onların bu reyine cavab olaraq deyirik: Xeyr! Bu ayede zekat sedeqe menasında ola bilmez, çünki bütün ayelerde zekat namaz sözünden sonra gelende, sedeqe deyil mehz zekat menasını verir.
Demeli zekatdırsa, kiminse isteyine göre bunu vermek olmaz, eger verilse, onda verilen şey zekatdan sayılmaz, sadece sedeqe olar. Ayede ise namazdan sonra olan esl zekatdan söhbet gedir.
Hemçinin ayede keçen «vallezine» sözünde «vav» herfi hal ifade etmir, yeni rüku halına aid deyil, çünki o hal ifade etseydi, onda ayeye göre yalnız rükuda zekat verenlerle dost olub veli seçmek olardı.
Ayenin evvelinde «İnneme» lefzi xüsusilik bildirir. Bu ayede ise deyilir ki, dostluq, mehebbet,

<< 1 2 [3] 4 >>