sallellahu aleyhi va sellem – dediyi söz birinci meqsed üçündür, şeriet ise tezim üçün edilen andları qadağan etmişdir. Bu görüş İbnul-Esir, el-Baydavi ve başqaları terefinden destek görmüşdür. el-Hafiz İbn Hacer deyir: “Bu cavab onunla tenqid oluna biler ki, Ömerin hedisindeki mezmunun zahiri gösterir ki, Ömer bu meqsedle and içirdi, çünki bezi yollarla gelmiş revayetde deyir: “Xeyr, atama and olsun! Xeyr, atama and olsun!” ve ona “And içme!” deyildi. Eger (onun sözleri) and içme şeklinde gelmeseydi, qadağa mezmuna uyğun düşmezdi.”[41]
Altıncı: Başqa görüşe göre bu daha evvel caiz idi, lakin sonra nesx olunmuşdur. Bunu el-Mevardi söylemişdir. es-Subki deyir ki, bu görüş hedisi şerh edenlerden ekseriyetin görüşüdür. es-Suheyli bu görüşü zeif saymışdır ve onun sözleri qarşıda gelecek. el-Munziri ise deyir: “Nesx iddiası zeifdir, çünki delillerin arasını birleşirmek mümkündür ve üstelik hansının ne vaxtı baş verdiyi bilinmir.”[42]
Yeddinci: Şeyx Ebu Amr Osman bin Abdir-Rahmen el-Kurdi eş-Şehrezuri İbn Salah – rahimehullah - deyir:
“Onun diger revayetde “Atasına and olsun ki, doğru söylese qurtulacaq” şeklindeki sözleri, sadece olaraq ereblerin arasında mövcud olan bir adetdir ki, onlar sözlerini bu cür başlayarlar ve bununla heqiqi and içmeyi qesd etmirler. Doğrusunu Allah bilir!”[43]
Bu, el-Beyheqi, er-Rafi’inin “eş-Şerh el-Kebir”de, el-Beğavi’nin “Şerhus-Sunne”de[44], en-Nevevi[45] ve bir çox diger alimlerin üstünlük verdikleri tevildir. el-Hafiz İbn Hacer de son iki görüşü güclü saymışdır.
Bu barede sonda meşhur nehv alimi, müheddis İmam Ebul-Qasim Abdur-Rahmen bin el-Xatib es-Suheyli’nin[46] – rahimehullah – sözleri ile son qoymaq isteyirik. O, deyir: “Neceki onlar (erebler) and içmek üçün uyğun olmayan bir meqamda, teeccüb bildirmek ve işin böyüklüyüne diqqet çekmek üçün and içibler ve buna misal olaraq İsmayıl bin Caferin revayet etdiyi bedevi erebin hedisindeki peyğemberin – aleyhisselem – sözlerini göstermek olar: “Atasına and olsun ki, doğru söylese

<< 1 2 [3] 4 5 ... 8 >>