(daş ve qehveyi kömür) ile elaqeli insanlarda klinik rentgenoloji deyişiklikler tez-tez ve erken inkişaf edir. Kömür senayesi işçilerinde antrakozla yanaşı, başqa pnevmokoniozlar, ilk növbede silikoz ve ya antrasilikoz rast geline biler; bele ki, şaxtalarda kömür tozu tez-tez silikon dioksidle qarışır. Antrakozun inkişaf riskini artıran diger faktorlara siqaretçekme, emek mühafizesi teleblerine emel olunmaması, texnoloji kömür çıxarılma prosesinin pozulması, teneffüs yollarının xroniki xestelikleri ve s. aiddir.


Antrakozun patogenezi
Kiçicik kömür tozları orqanizme inhalyasion yolla daxil olur. Onların müeyyen bir hissesi burun-udlağın, traxeya ve bronxlarım selikli qişasına çökür ve seyrici epitelin kirpiklerinin hereketi ve emele gelmiş seliyin hesabına xaric olunur. Toz hisseciklerinin yüksek konsentrasiyası ve intensiv ekspozisiyası zamanı onlar aşağı teneffüs yollarına siraet edir; alveolların menfezinde makrofaqlarda ve alveolyar epitelin hüceyrelerinde aşkarlanır. Toz hissecikleri limfa cereyanı ile regionar (bronxial, traxeal, bifurkasion) ve başqa limfa vezilerine ötürüle biler. Antrakoz zamanı ağciyer sethi xarakterik lekeli görünüş ve boz-qara reng alır. Bronxların kömür tozu ile daimi qıcıqlanması xroniki kataral bronxitin inkişafına, kömür kütlesinin interstisial toxumada toplanması ise deskvamasion interstisial pnevmoniyaya revac verir ve ağciyer sirrozu ile sonlanır.

Antrakozun tesnifatı
Ağciyer toxumasının patomarfoloji ve kliniko-rentgenoloji deyişikliklerine esasen kömür pnevmokoniozlarının iki forması ayırd edilir: lekeli antrakoz (xoşxassseli antrakoz fibroz) ve ağciyerlerin proqressivleşen massiv fibrozu. Lekeli antrakozun gedişi tedricen proqressivleşendir ve xeyli yaxşıdır. Ağciyerlerde tek-tük lokal kömür piqmentasiyaları “antrasit lekeleri” şeklinde görünür. Ağciyer toxumasının fibrozu zeif nezere çarpır; lakin terminal bronxların ektaziyası neticesinde lokal merkezi-lobulyar emfizema inkişaf edir. Bu formanın düyünlü, lekeli

<< 1 [2] 3 4 5 >>