Osmanlı imperiyasının en böyük yükselme dövrü Fateh Sultan Mehmet dövrüdür. Sultan Süleyman dövrü deyil.
Melumdur ki, türkler köçeri tayfalar olmuşlar. Esas üstünlükleri bilekleri, soyuq silahları, atları olmuşdur. Türklerin yeni innovasiyalardan istifade etdiyi tarix eslinde geniş formada mehz Fateh Sultan Mehmet dövrüdür.
Sultanın etrafında elm insanlarının, texnoloji layihe verenlerin, qerbden şerqden öyrenib tetbiq edenlerin, strategiyalar yaradanların dövrü mehz budur. Konstantinopol dünyanın en böyük toplarının hazırlanması ile elde edildi.
İmperiyanı en çox genişleden Selim de, en güclü siyasi-herbi qüdrete çatdıran Süleyman da Fatehden qalma eldeki potensialla bunları etdiler.
Möhteşem Süleyman torpaq alıb, orda müveqqeti güclenib, merkezi aparatı möhkemledib, at belinde her yere gedib. Ancaq Fateh Mehmet kimi dünyaya elmi bucaqdan baxmayıb. Evezinde ise sarayda eyş-işretle meşğul olub.
Eger Süleymanın zamanında Osmanlıdan qat-qat zeif Avropa gedib yeni dünyalar ele keçirdirdise ve Osmanlı da Sefevilerle burda bir-birini yeyirdise, Süleymanın da Vyanadan o terefe xeberi yoxdursa, bu yükseliş sonu süretli enişden xeber yükseliş idi.
