Çinin iqtisadi sferada ABŞ-ı geride qoyaraq ilk sıraya keçmesinin Amerikan terzi qlobal hegemoniyaya sebeb olmayacağı ile bağlı fikirlerle men de razıyam. Düzdür, ABŞ-ın qlobal hegemonluğu da Çinin hazırda etdiyi kimi başqalarını borclandırması ile başlamışdı. İkinci Dünya müharibesi sonrası edilen Marşal yardımlarını nezerde tuturam.
Ancaq, italyan siyasetşünas Antonio Qramşi gösterir ki, hegemoniyalar tekce zor gücü ile yaranmır, dayanıqlı ola bilmesi üçün tesir altında olanların senin gücünü könüllü qebul etmesi de lazımdır. Yeni, medeni hegemoniya olmalıdır. Bele ki, iqtidardakı qüvve özünün hakimiyyetini qebul etdirmek üçün yumşaq güc vasitelerinden istifade emelidir. Meselen, Amerikan kinoları, musiqileri, mediası, texnologiyaları, humanitar elmleri vasitesile ABŞ-ın dünyanın merkezi gücü olması barede qebullanış beyinlere yeridilib.
Öz ölkemize fikir versek, artıq biz de her terefde Çin restoranı görmeye, Çin metbexini, medeniyyetini tanımağa başlamışıq, yüzlerle insan Çin dili kurslarına gedir. Çinin bu terefe yaxınlaşdığı yavaş-yavaş hiss olunur. Bununla bele, medeni hegemoniya çerçivesinde Çinin ABŞ-a reqib ola bilmesi real görünmür.
Amerikan medeniyyeti yenidir, sadedir, serbestdir, tarixi yoxdur, enenesi yoxdur. Ona göre, hem Qerb insanı, hem de Şerq insanı asanlıqla bu medeniyyete adaptasiya ola bilir. Bir çoxları ömründe ABŞ-a getmese de, öz ölkesinde Amerikan heyat terzi süre bilir. Çinde ise tam eksidir, ayrı bir sivilizasiyadır, enenevi, tarixi ve mürekkebdir. Ona göre de, Çin medeniyyetinin populyarlaşsa da, qloballaşacağını düşünmek çetindir. Eslinde men, Çinin medeni hegemoniya ambissiyasında olduğuna da inanmıram. Ümumiyyetle, yayılmaçılıq, genişlenme arzusu Çin terzi imperializmin, sosial-medeni qavrayışın spesifik xüsusiyyeti (ticaret istisna olmaqla) deyil.
Ona göre de, Çinin hegemoniyasının tamamile ferqli stilde olacağını düşünürem.
