II ders
Allahı tanımanın insan heyatında rolu

Allahı tanımaq insan heyatına aşağıdakı tesirleri gösterir:

I. Allahı tanıma ve elmin inkişafı.

Tesevvür edin sizin, bir dostunuz seferden gelib. Sizin üçün bir kitab hediyye getirmişdir. Deyir ki, bu, çox gözel bir kitabdır. Kitabın gözelliyinin sebebini soruşduqda deyir ki, bunun müellifi çox diqqetli, mahir, tecrübeli, bilikli ve öz ixtisasında usta bir şexsiyyetdir.

Şübhesiz ki, bele bir kitabı siz üzünden oxuyub keçmeyeceksiniz. Eksine, onun bütün ifade, cümle, hetta kelmelerine diqqet edeceksiniz. Bir cümlesini başa düşmedikde neçe saat, belke de neçe gün ona vaxt serf edeceksiniz. O vaxta qeder ki, o cümlenin mena ve mefhumunu başa düşesiniz.(Bunun sebebi nedir?). Sebebi de budur ki, o kitabın müellifi adi şexs deyil. Eksine, o müellif böyük bir alimdir. Her kelmesinde bele hikmetler vardır.

Ancaq size deseler ki, bu kitabın üzü, cildi qeşeng olsa da, müellifi savadsız bir bir insandır, yeqin ki, o kitabı tekce üzünden oxuyub keçeceksiniz. Başa düşmediyiniz yerde de «Bu da müellifin savadsızlığı üzündendir» deyeceksiniz. İnsanın bu cür kitabın üzerinde vaxt serf etmesi heyfdir.

Bu dünya da böyük bir kitaba benzeyir. Onda olan her bir mexluqat bir kelme, yaxud bir cümle teşkil edir.Mömin bir şexsin nezerinde bu dünyada olan bütün mexluqatın hamısı hikmet üzündendir. Mömin olan şexs Allahı tanımağın sayesinde xüsusi ve fövqelade bir diqqetle dünya mexluqatının hikmet ve sirrini öyrenmeye çalışır. (Mehz bu mesele elmin inkişafında böyük rol oynayır.) Sebebi de budur ki, mömin şexs bilir ki, bu mexluqatı yaradanın tükenmez elm ve qüdreti vardır. Buna göre de bu hikmet, sirr ve felsefeni tapmaq üçün daha deqiq ve daha güclü mütalieler edir, axtarışlar aparır.

Materialist bir şexs ise bu barede heç bir mütalie etmir. Çünki o, bunları yaradanı şüursuz tebiet bilir. Bezi materialist alimlerin elm keşf edenler sırasına qoşulmasının sebebi budur ki, onlar Allahı qebul edir lakin bu Allahı tebiet

[1] 2 3 >>