insani keyfiyyetlerimizin, haqqı teleb etmek cesaretimizin, Mirze Sefer kimi cesaretli, şerefli, vezifece özünden böyük olana boyun eymeyen, halal zehmetile yaşayan namuslu memurlarımızın azaldığını görürük. Sivilizasiyaya, müasirliye doğru inkişaf getdikce zehinler, düşünceler gerileyir, cılızlaşır sanki. Qorxaqlıq, öz haqqını teleb etmemek, cesaretsizlik insanların ruhuna hakim kesilir.

Üzeyir bey Hacıbeyov, C.Memmedquluzade, E. Haqverdiyev, M.E.Sabir ve bir çox bele yazıçılarımız hem öz eserleri ile, hem heyat fealiyyetleri, xidmetleri ile hele o dövrde insanlarımızda özünüderki, inkişafı, milli şüuru oyatmaq üçün ellerinden geleni edir, bu yolun da tehsilden, elmden keçdiyini anlatmağa çalışırdılar.
Zamanla inqilablar, müharibeler, neler, neler görerek, çetin periodlar keçen bu millet yavaş-yavaş oyanışa doğru getmeye başladı. Tehsil de aldıq, bilik de, savad da… İller, esrler keçib o zamandan. Bu günümüzden dönüb o zamana boylansaq müqayise olunacaq çox işler göre bilerik. Geyimimizden başlayaraq ta etrafımızda gördüyümüz her şey deyişib. Bes şüurumuz, meneviyyatımız nece, o da inkişaf edib, deyişibmi?!
Bax, buna tam eminlikle kimse «Beli, deyişib!» deye bilmez. On iller, yüz iller keçse de hele de beyinler XVIII-XIX esrden qalmadır. Teessüf ki, ele o hekayedeki kimi, xaricde (ele öz memleketinde de) tehsil alıb qayıdan tekebbürlü, lovğa, özündenrazı, növbe medeniyyeti bilmeyen, kimsenin haqqını gözlemyen, özünü her kesden üstün tutan, özünü göstermek xetrine oxuyan, «daydayına» arxalanan «tehsilli» ehmed beylerimiz var ve artmaqdadır da. Ve hele de heyatın anlamını madiyyatda axtaran, vezifede gören hesen ağalar, hacı kemyablarımız da var olmaqdadır.

Demek ki, avamlıq, cahillik, meneviyyatın kasadlığı, cemiyyetin inkişafdan qalması tekce tehsil almaqla bitmirmiş. Evvel içindeki qaranlığı aydınlatmalı, sivilizasiyanı, müasirliyi, medeniyyeti, inkişafı içimizde yaratmalıyıq. Qarşımdakının mene qarşı münasibet ve davranışını nece görmek isteyiremse,

<< 1 [2] 3 >>