YALAN – GÜNAHLARIN MENŞEYİ
Hedislere esasen, düz danışmaq ve doğruluq insanın emellerini saflaşdırır, yalan ise onu günahlara çekir. Mümkündür, bezileri düz danışmaq ve yalanın insanın emel ve reftarında tesirini derk etmesin. Bununla elaqedar bir meseleni araşdırmağı lazım bilirem. Lakin evvelce Ehli-beyt imamlarından neql olunan hedislere toxunmaq isteyirem. İmam Eli (e) buyurmuşdur:

اَلصِّدْقُ يَهْدِي اِلَى الْبِرِّ وَالْبِرُّ يَدْعُوا اِلَى الْجَنَّةِ

“Düz danışmaq (insanları) yaxşılığa yöneldir, yaxşılıq da behişte çağırır.”3
İmam Sadiq (e) buyurmuşdur:

اِذا صَدَقَ الْعَبْدُ قالَ اللهُ: صَدَقَ وَ بَرَّ، وَ اِذا كَذِبَ قالَ اللهُ كَذِبَ وَ فَجَرَ

“Bende düz danışdıqda, Allah-taala “O düz danışdı ve yaxşı iş gördü!”, yalan danışdıqda ise “O, yalan danışdı ve pis iş gördü!” – buyurar.”4
İmam Hesen Eskeri (e) buyurmuşdur:

جُعِلَتِْ الْخَبائِثُ كُلُها فِي بَيْتٍ وَ جُعِلَ مِفْتاحُها اَلْكِذْبُ

“Bütün çirkinlikler bir evde toplanıb ve açarı da yalandır.”5
Bu hedisden ayıdn başa düşülür ki, yalan bütün günah ve çirkinliklerin menşeyidir. Aşağıda insanın emelinde düz danışmağın ve yalanın tesirlerini qeyd edirik:
1. Yalan nifaq ve ikiüzlülük elametidir. Düz danışıqda dil ve qelb uzlaşdığı halda, yalan ise onları qarşı-qarşıya qoyur. İnsanın zahiri ile batini arasındakı ferq de ele buradan başlanır ve yalan danışan yavaş-yavaş nifaqa doğru yönelir. Qurani-Kerimde bu heqiqet bele açıqlanır:

فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُواْ اللّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُواْ يَكْذِبُونَ

“Allaha verdikleri vede xilaf çıxdıqlarına ve yalan danışdıqlarına göre (bu emel) onların üreyine Allaha qovuşacaqları güne (qiyamet gününe) qeder nifaq saldı.”6
2. Yalan çox vaxt günahlar üçün bir vasite olur. Meselen, oğru, xain, möhtekir, vefasız ve qorxaq adamlar yalan danışmasalar el-ayaqları bağlanar, işleri keçmez.
3. Özündenrazı, paxıl, xeberçi, dünyagir ve tamahkar şexsler meqsedlerine çatmaq üçün, adeten, yalana

[1] 2 >>