suresi, 54)” olaraq adlandırır. Bu sebeble, möminin hadiseler ve insanlar qarşısında xüsusiyyet ve davranışı heç bir şekilde deyişmir. Ne özüne verilen vezifeye göre öyünür, ne de çetinliye göre ümidsizliye qapılır. Quranda möminlerin bu sabit xarakterine tez-tez diqqet çekilir, mal-mülke sahib olduqları zamankı davranışları ile çetinlik ve yoxsulluq içindeki davranışlarının eyni olduğu ayelerde bildirilir. Çünki mömin özüne verilen her cür nemet (mülk, iqtidar, vezife ve s.) ve ya çetinliyin (insanlar terefinden qınanmaq, zülme uğramaq, yoxsul qalmaq, hebs edilmek ve s.) Allah`dan geldiyinin ve bütün bunların sınanmaq üçün yaradılmış imtahan olduğunun şüurundadır.

Buna qarşılıq adamlıq dini Allah`ı lazımi kimi teqdir etmeyen, Allah`ın razılığı yerine insanların razılığını qazanmağa çalışan, axiret heyatı yerine dünyadan medet uman insanların dinidir. Bu şeytani dinde insanlar bir-birlerine qarşı mesul olduqlarını düşünürler. Diger insanları razı salmaq, diger insanların razılığını qazanmaq, cemiyyetde müeyyen mövqe qazanmaq heyatlarının en vacib meqsedidir.

Buna göre de möminlerin eksine, adamlıq dininin mensubları hadiseler ve insanlara göre deyişen xüsusiyyete malik olurlar. Başqa ifade ile desek, adamlıq dini uyğunlaşma dinidir. Yerine, zamanına, adamına göre davranış, baxış ve ses formalarını teleb edir. Semimiyyet ve tebiilik bu batil dinde yeri olmayan anlayışlardır. Bu batil inanca göre, insanlar cinsine, yaşına, hadiselere, malik olduqları mövqeye göre davranmalıdırlar.

Qadınlar cemiyyetin özleri üçün qoyduğu qaydalarla yaşamalı, kişiler ve uşaqlar da özlerine verilen rolları oynamalıdırlar. Eger şagirddirse, adamlıq dini qaydaları şagirdin özünü nece aparmasını teleb edirse, ele de davranmalıdır. Memur, hekim, müellim ve işçi üçün de eyni qaydalar tetbiq edilir. Adamlıq dininin mensubları yaşadıqları cemiyyetde sahib olduqları mövqeyi özlerinde şexsiyyet kimi formalaşdırır ve bu şexsiyyetin teleb etdiyi kimi davranırlar. Halbuki, möminin

<< 1 2 [3] 4 >>