“Her şeyden evvel adam ol!” “Adam olsaydın, bunlar başımıza gelmezdi!”

Bu sözleri heyatımız boyu defelerle eşitmişik. Xüsusile de genclik illerinde böyüklerimizin istemedikleri, beyenmedikleri bir şeyi söylediyimizde ve ya etdiyimizde…

Bu sözü istifade eden insan üçün adam olmaq her şeyden önemlidir. Adam olmaq cemiyyet terefinden qebul olunmuş bir anlayışa, medeniyyete ve davranışa sahib olmaq, müeyyen sifetleri üzerinde daşımaqdır. Bu deyerler sistemi forma ve qaydaları ile cemiyyetin böyük ekseriyyeti terefinden qebul edilir ve tetbiq olunur. Bu qaydaların haradan meydana geldiyi, ne derecede doğru olduğu ise müzakire edilmir ve yanlışları mühakime olunmur. Çünki cemiyyetin böyük ekseriyyeti terefinden qebul edilen bu sistemi sorğulamaq ve ona zidd olmaq geniş bir kütlenin hedefi olmaq tehlükesi demekdir.

Doğru olduğuna qeti şekilde inanılan bu sistem yalnız müeyyen cemiyyetlere xas bir xüsusiyyet olaraq qiymetlendirilmemelidir. Bu sistem ister şerqde, isterse de qerbde her növ medeniyyetin olduğu mühitde özünexas bir inanc sistemi olaraq varlığını davam etdirir. Qadağa ve tövsiyeleri ile sanki öz başına, müsteqil bir din -adam olmağın dini- halında tetbiq olunur: adamlıq dini.

Adam olmaq müselman olmaqdan, Allah`a inanmaqdan, gözel exlaqlı olmaqdan, hetta insan olmaqdan ayrı bir anlayışdır. Allah`ın Quranda bildirdiyi davranış ve exlaqın bu dinde qetiyyen yeri yoxdur. Onsuz da adamlıq dini Quran exlaqının esl menada yaşanmadığı mühitlerde meydana gelir ve inkişaf edir. Cemiyyetde, xüsusile diqqet merkezinde olan kesler adamlıq dinini çox yaxşı öyrenen ve yaşayan keslerdir.

Burada Quranda tövsiye edilen esas exlaq prinsiplerini ve adamlıq dininin bunlara tamamile zidd olan sehv mentiqini vurğulamaqda fayda vardır. Quranda bütün insanların Allah`a qarşı mesul olduğu bildirilir. Buna göre, insan yalnız Allah`ı razı etmekle mesuldur ve başqa insanların teqdiri, ya da razılığı üçün çalışmamalıdır. Quran exlaqını yaşayan mömin “Meger Allah Öz bendesine

[1] 2 3 4 >>