İnsan fani olduğunu derk eden (yegane) varlıqdır. biz vaxtaşırı bu barede düşünürük, bu normaldır.Ölüm prosesi ağrılarla müşayet olunur adeten. hüceyreler ölür, kimyevi prosesler pozulur, sinir ağrıları -  aqoniya, bütün bunlar insana heç cür xoş tesir bağışlaya bilmez. elbette ki, bunları bilerek, derk ederek heç kes ölmek istemez.daha sonra, insan dolu dünyanı terk edir - ona yegane tanış olan dünyanı terk edir, namelum bir istiqamete gedir. onun tesevvüründe müeyyen standartlar var : cennet meselen. amma o anlaya bilmir ki, fiziki cism olmadan "oraları" yeni cenneti nece hiss etmek olar. insan dual varlıqdır : fiziki + energetik elaqe olmasa o etrafı nece qebul edecek ? nece münasibet quracaq ?doğuluşdan bütün hiss üzvülerinden istifade etmek imkanına malikdır ve bundan sonra da hele öyrenir, öyrenir. eqli normal insan, kor, kar yaxud lal olarsa, (anadangelme ya sonradan) yaxud iybilme qabiliyyetini itirerse, bu dunya ile teması, ünsiyyeti davam etdirecek onsuz da... mehdudiyyetle, çetinlikle olsa da davam edecek. amma tesevvür etsek ki, hemin insanda diger hiss üzvüleri qalaraq (görme, eşitme, nitq  ve iybilme) , lamiseni itirilib, o ağlını itirer. çünki bu temamile yeni bir etapdır ve o nece davranmalı olduğunu bilmir.ölmekde olan insan da mehz bunu hiss edir ve derk edir. bura elave edek, yuxarıda qeyd etdiyim fiziki ağrıları - anlayırıq ki, hansı sebebe heç kes ölmeyi arzu etmez.
sonra....insan müşahide edir ki, ölümünden sonra beden (cism) torpağa basdırılır, yaxud yandırılır. basdırılan cesed cürüyür, qaralır. mede, bağırsaq ilk olaraq, çünki onların daxili möhteviyyatlıdır, seliklidir, bakteriyalarla doludur. daxili orqanlar şişib parçalanır, torpağa qatışır... et sümükden ayrılır, maye hopur, heşeratlar sürfeler qoyur ve s. - bunları oxumaq kimese xoşdur ?..etraf alemle elaqe vasitesi olan fiziki bedensiz qalacaq insan.biz bunu derk edirik, def ede bilmirik, yeni etapa keçmeye ise hazırlıqsızıq. cismi olmadan, yaşamağı bacarmırıq. biz ruhi yaşam

[1] 2 >>