Mәhemmed ibn Ebdül-Vehhab hicri qemeri tarixi ile 1111-ci ilde (1691 m. t.) anadan olmuş ve 1206-cı ilde (1786 m. t) vefat etmişdir. Henbeli mezhebinin dini elm ocaqlarına daxil olaraq Üyeyne şeherinin savadlı şexslerinden bir çox fennleri exz etdi. O, tehsilini tekmilleşdirmek meqsedi ile Medine şeherine getmeli oldu. Daha sonra İbn Ebdül-Vehhabın İslam ölkelerine seferi başladı. Dörd il Besrede, beş il Bağdadda qaldıqdan sonra İrana gelerek Kürdüstan eyaletinde bir il, Hemedanda ise iki il müddetinde mesken saldı. O, felsefe ve tesevvüf (sufilik, irfan) elmlerini İranın İsfаhan ve Qum şeherlerinde öyrendikden sonra Hicaza qayıtdı. Sekkiz ay evde ibadetle meşğul olduqdan sonra öz tebliğatına başladı.
Atası ile birlikde Hüreymile şeherine köçerek atasının vefatına kimi o şeherde qalmalı oldu. Deyilenlere göre, çoxları kimi atası da onun yanlış fikirlerine qarşı çıxaraq, oğluna öz etirazını bildirmişdi.
Mәhemmed bin Ebdül-Vehhabın ekser müselmanların eleyhine olan ve eslinde İbn Teymiyyenin baxışlarını özünde cilvelendiren, xurafatla dolu azğın fikirleri xalqda o derecede hiddet doğurur ki, hetta onu öldürmek qerarına gelirler. Lakin o, Üyeyne şeherine qaçmaqla ölümden yaxa qurtarır.
O zaman Osman ibn Muemmer hemin şehere rehberlik edirdi. Osman, Şeyx Mehemmede Erebistan yarımadasında öz telimini yaymaqda kömek edeceyini söz verir. Üyeynenin emiri bacısı Cövhereni Mәhemmed ibn Ebdül-Vehhabla evlendirmesi de bu qarşılıqlı müqavilenin möhkemlenmesi istiqametinde idi. Ancaq bu ehdi-peyman ve izdivac davam etmedi. Mehemmed emirin onа qаrşı sui-qәsd hаzırlаdığını zenn ederek, qorxudan yalançı Müseylemenin yaşadığı Deriyye şeherine qaçdı.
Üyeynede qaldığı ilk andan şeher emirliyinin himayesi ile öz yanlış inanc ve fikirlerini yаymаğа başladı. Onun Zeyd bin Xettabın qebrini dağıtması xalq arasında keskin narazılığa ve qalmaqala sebeb oldu. Deriyyede ise şeherin emiri Mәhemmed ibn Seudla görüşdü. İki terefli sazişe esasen, Mәhemmed ibn Seud ona kömek etmeli, o ise

[1] 2 >>