İkinci prinsip HÜSNİ-ZENN [XOŞGÜMANLIQ]

Sünni-şie dialoqunun ve mezheblerarası yaxınlaşmanın ikinci prinsipi bir terefin diger teref baresinde xoş gümanda olmasıdır. Bu prinsipin mezmunu ondan ibaretdir ki, İslam öz övladları arasnda hüsni-zenn esasında münasibetler yaradır. Yeni, qarşı terefin veziyyetine dair hansısa ehtimalların, tesevvürlerin mövcudluğuna baxmayaraq, onun baresinde en xoş ehtimalla düşünmek lazımdır.
Quranda deyilir:
“Ey iman getirenler! Çox zenne-gümana qapılmaqdan çekinin. Şübhesiz ki, zennin bezisi [heç bir esası olmayan zenn] günahdır.” [el-Hucurat, 12]
Ayede qeyd edilen “günaha sebeb olan zenn” başqaları barede bedgüman olmaqdır.
El-Hafiz ibn Kesir bu ayeni tefsir ederken yazır: “Uca Allah Özünün mömin qullarına çox zenne-gümana qapılmağı qadağan edir. Bu [çox zenne-gümana qapılma”], aileye, qohum-eqrebaya ve insanlara yersiz xeyanetdir, onlardan şübhelenmekdir. Çünki zennin bezisi sırf günahdır ve bu sebebden ehtiyat namine onun çoxundan da çekinmek lazımdır. Revayet olunur ki, Emirelmöminin Ömer ibn el-Xettab bele deyib: “Mömin qardaşının ağzından çıxan söz baresinde yalnız xoş gümanda ol. Bu halda, şübhesiz ki, sen onun sözünde xeyir elameti göreceksen.” [1]
Hemçinin, İbn Kesir, İbn Macenin “es-Sünen””kitabında Abdullah ibn Ömere istinaden revayet edilen bir hedisden danışır: “[Bir defe] Peyğember [Ona Allahın xeyir-duası ve salamı olsun!] Kebenin etrafına dolanaraq deyirmiş: “Sen ne gözelsen, küleklerin de ne xoşdur! Sen ne ezemetlisen, möhteremliyin de ne ezemetlidir! Mehemmedin canı Elinde Olana and olsun ki, bir mömin Uca Allahın dergahında senden daha ehtiramlıdır. Biz onun [möminin] can ve malı haqda yalnız xoş gümanda olmalıyıq. [2]

İmam Buxari ve Müslim Ebu Hüreyreye istinaden revayet edirler ki, Peyğember [Ona Allahın xeyir-duası ve salamı olsun!] deyib: “Nebade zenne uyasınız! Zenn en yalan söz kimidir. Bir-birinizi altdan-altdan süzmeyin, bir-birinizi güdmeyin, bir-birinizin paxıllığını çekmeyin, bir-birinize

[1] 2 3 ... 9 >>