Insanlar qiyamet gunu dunyada serf etdikleri her sozun ve etdikleri her iwin hesabini verecekler. Her bir insan mehwerde ALLAH qatindaki derecesine gore uzun ve ya qisa bir muddet gozleyecek. Burda insanlar vasiteci olmadan ALLAH terefinden hesaba cekilecek. Hedisi - weriflerde momunlerin suallara asanliqla cavab verecekleri bildirdiyi kimi, kafirlerin de cox cetin bir
sorgu - suala tutulacaqlari xeber verilir.
Hesab ve sorgu - sual vaxti emel defterinden bawqa, lazim olsa, insanlarin beden uzvleri ve yer uzude wahidlik edecekler. Zerre qeder yaxwiliq eden onun mukafatini, pislik eden de cezasini alacaq. Bu sorgu- sualda insanlar bew weyin hesabini mutleq verecekler:
a. Omrunu nece kecirdiyini
b. Gencliyini nece kecirdiyini
c. Elmini hansi yolda iwledib, onunla nece emel etdiyini
d. Malini harda qazanib, harda xerclediyini
e. Bedenini hansi iwlerde ve harda iwletdiyini.
Hedisde deyildiyine gore,
ALLAH-TEALA evvelce dunyaya cox "QURAN" oxumuw ve ezberlemiw bir neferi cagirib soruwacaq:
- Peygemberime endirdiyim "QURAN" i sene oyretmedimmi?
O Adam:
-Oyretdin Ya Rebb! - deye cavab verecek.
- Yaxwi, sen oyrendiyin "QURAN"la ne etdin?
- Men onu hem ozum
gece- gunduz oxudum, hem de bawqalarina oyretdim.
- Yalan daniwirsan.
ALLAH:
- Eksine. Sen "filan adam ne qeder biliklidir, nece gozel "QURAN" oxuyur" desinler deye oyrendin ve oxudun. Insanlar da senin haqqinda bunu dediler, - buyuraraq. Sonra meleklerine onu uzuste cehenneme atmalarini emr edecek.
Sonra dunyada ALLAHin her nov mal ve imkan vererek varli etdiyi bir adam getirilecek. ALLAH ondan da soruwacaq:
- Men sene dunyada her nov mal ve imkan vererek varli etmedimmi?
- Etdin Ya Rebb!
- Yaxwi, menim sene verdiyim o zenginlikle ne etdin?
- Hara verilmesini istedinse, ora xercledim. Esla xesislik etmedim.
ALLAH:
- Yalan daniwirsan, - deyecek.
Melekler de:
- Yalan daniwirsan deye adami azarlayacaqlar.
ALLAH:
- Sen ne etdinse, "filan adam ne qeder de sexavetlidir" desinler deye

[1] 2 >>